Toksyna jadu kiełbasianego znana pod nazwami handlowymi: Botox, Dysport, Myobloc kojarzona jest przede wszystkim z korekcją zmarszczek mimicznych. Mało kto zdaje sobie sprawę, że jest to jedno z niewielu jej zastosowań, których pełna lista przekracza 40 pozycji. Toksyna botulinowa produkowana przez pałeczki Clostridium botulinum odpowiedzialna za porażenie mięśniowe po spożyciu zakażonej nią żywności została zidentyfikowana w 1897 roku.
W latach 30-tych XIX wieku po tym jak nieomal zniszczyła przemysł konserw żywnościowych w USA została oczyszczona przez laboratoria wojskowe z myślą o prowadzeniu wojny biologicznej. Pierwsze zastosowanie medyczne botuliny w leczeniu pewnych postaci zeza datuje się na lata 80-te. W chwili obecnej poza zastosowaniami w chirurgii estetycznej do korekcji zmarszczek taksynę botulinową wykorzystuje się w leczeniu licznych jednostek chorobowych między innymi: dystonii, spastyczności, nietrzymania moczu, chorób układu autonomicznego, migreny, przetok ślinowych, otyłości oraz choroby wrzodowej.
Jednym z nowszych zastosowań botuliny jest leczenie nadmiernej potliwości. Terminem tym określa się stan nadmiernego wydzielania potu przez gruczoły zlokalizowane pod pachami oraz w skórze czoła, dłoni i stóp. Znacznemu wydzielani dużych ilości potu towarzyszy zazwyczaj nieprzyjemny zapach, co czyni życie ludzi cierpiących na tę dolegliwość szczególnie uciążliwym. Ocenia się ze na nadmierną potliwość cierpi ok. 1% dorosłej populacji. Schorzenie ma w pewnej mierze podłoże genetyczne i może w związku z tym występować rodzinnie (być dziedziczne).
Toksyna botulinowa działa poprzez zahamowanie czynności nerwów pobudzających gruczoły do wydzielania potu. Jej skuteczność w leczeniu nadmiernej potliwości jest bardzo wysoka i obarczona minimalnym ryzykiem wystąpienia efektów ubocznych. Z badań klinicznych wynika, że działanie pojedynczej dawki Botoxu utrzymuje się średnio ok. 6 (od 4 do 22) miesięcy, a najczęstsze skutki uboczne to osłabienie siły mięśni, świąd oraz zaburzenia gastryczne. Zdaniem wielu chirurgów plastycznych preparaty zawierające botulinę są znakomitą alternatywą dla stosowanego do tej pory leczenia chirurgicznego (usuwanie gruczołów potowych przez ich wycięcie lub odessanie wraz z podściółką tłuszczową). Ponieważ dla uzyskania dobrego efektu mogą być potrzebne dość znaczne ilości toksyny koszty leczenia mogą przekraczać 1200USD za jedną sesję, co stanowi jego główną wadę. Mimo znacznie niższych cen usług z zakresu chirurgii plastycznej w Polsce w porównaniu z krajami Zachodu koszty leczenia nadmiernej potliwości za pomocą Botoxu są w naszym kraju porównywalne z podanymi powyżej ze względu na wysoką cenę samego preparatu.
Dr n.med. Sławomir Łoń
Specjalista chirurgii plastycznej
www.slon.com.pl
