Objawy sepsy
Początkowymi objawami sepsy są objawy grypopodobne: wysoka gorączka, dreszcze, pocenie się, utrata aktywności i chęci do kontaktu z otoczeniem. Jednak szczególny niepokój i podejrzenie sepsy powinny wzbudzić: utrata przytomności i postępująca niewydolność ważnych narządów oraz brak reakcji na leczenie standardowymi antybiotykami. Charakterystyczne jest też to, że w początkowym okresie choroby we krwi pojawia się zwiększona ilość hormonu adrenokortykotropowego, a w późniejszym kortyzolu. Ostatnio te hormony obarcza się szczególną odpowiedzialnością za osłabienie odpowiedzi odpornościowej organizmu na zakażenie chorobotwórczymi drobnoustrojami i sprzyjanie rozwojowi choroby.
Sepsa – czyli wstrząs septyczny
Posocznica, wstrząs septyczny, uogólniony zespół odczynu zapalnego (SIRS), zapalne zakażenie krwi - to potoczne synonimy dla sepsy. Należy od razu wyjaśnić, że posocznica jest to bardzo ciężkie zakażenie uogólnione powstałe najczęściej w reakcji na zakażenie toksycznymi chorobotwórczymi drobnoustrojami. W dalszym etapie choroby doprowadzające do wystąpienia wstrząsu septycznego ze spadkiem ciśnienia, zaburzeniami krzepnięcia i niewydolnością wielonarządową.
Zakażenie drobnoustrojami a sepsa
Przyczyną choroby może być zakażenie bakteryjne, grzybicze, wirusowe, czy pasożytnicze. Najczęściej wymienia się, jako odpowiedzialne za wystąpienie sepsy bakterie: Neisseria meningitidis (meningokoki), gronkowce, enterokoki, Escherichia coli, Streptococcus pneumoniae, Klebsiella pneumoniae, Hemophilus influenzae, Szczególnie niebezpieczne są uodpornione na antybiotyki szpitalne mutacje tych drobnoustrojów.
Ciężka sepsa (severe sepsis)
W ciężkiej sepsie zakażenia infekcyjne i stan zapalny nakładają się na siebie i wzajemnie się wzmacniają - przełamując częściowo lub całkowicie odpór układu odpornościowego. Konsekwencją tego może być silny stan zapalny naczyń krwionośnych, co wywołuje ich rozszerzenie i nagły spadek ciśnienia krwi. Właśnie ta forma sepsy, w której zbyt niskie ciśnienie krwi
potensja) utrzymuje się mimo właściwego wypełnienia krwią łożyska naczyniowego, a utrzymanie prawidłowych wartości ciśnienia wymaga podawania specjalnych leków (izotropowych) lub obkurczających naczynia - określana jest jako ciężka sepsa (severe sepsis). Nie opanowany terapeutycznie wstrząs septyczny wywołuje postępującą niewydolność ważnych narządów – serca i układu krążenia, układu oddechowego i zagraża zgonem.Sepsa meningokokowa u dzieci
Zakażenia wywołane przez bakterie z gatunku Neisseria meningitidis (meningokoki) są szczególnie niebezpieczne dla dzieci i młodzieży, gdyż przebiegają jako ropne zapalenie opon mózgowych lub zakażenie krwi (posocznica, sepsa).
Zachorowania te mogą mieć gwałtowny przebieg. Zupełnie zdrowe dziecko - może z powodu takiej infekcji w ciągu zaledwie kilku godzin zacząć walczyć o życie na oddziale intensywnej opieki medycznej. Szczególnie narażone na zachorowanie są dzieci do 5 roku życia oraz młodzież w wieku 14-19 lat. Trudno z tymi zakażeniami walczyć, bowiem infekcje meningokokami rozprzestrzeniają się drogą kropelkową. Ognisko infekcji w przedszkolu, czy szkoła staje się zwykle początkiem lokalnej mikroepidemii.
Jak rozpoznać sepsę meningokokowa u dzieci?
Na początku choroby występują typowe objawy grypopodobne, których nasilenie pozornie zmniejsza się po 4-6 godzinach. Jednak u niemowląt i małych dzieci uzasadniony niepokój powinny wywołać takie objawy, jak: ból głowy i kończyn połączony z wymiotami, niepokój ruchowy i utrata apetytu. Typowym objawem sepsy jest sztywność karku. Najbardziej charakterystyczny objaw - drobne wybroczyny pojawia się niestety w zaawansowanym stadium choroby i nie należy czekać aż się ujawni na skórze lub błonach śluzowych.
Rokowanie w sepsie
Rokowanie zależy od szybkiego postawienia prawidłowego rozpoznania i bezzwłocznego rozpoczęcia leczenia w wyspecjalizowanym ośrodku wysokimi dawkami antybiotyków podawanych pozajelitowo .
Wzrost ryzyka wystąpienia sepsy
Czynnikami ułatwiającymi wystąpienie sepsy są:
- zły stan układu odpornościowego organizmu
- przewlekłe choroby obniżające odporności i ogólną wydolność organizmu
- uszkodzone, niewydolne ważne narządy (serce, wątroba, nerki, itd.)
- obecność ciała obcego w organizmie mogącego sprzyjać zakażeniu (np. cewniki)
- stan po przeszczepie ważnego narządu (nerki, wątroby, serca) i stosowanie leków zapobiegających odrzuceniu przeszczepu (immunosupresyjnych).
- niedożywienie, w tym spowodowane głodzeniem się (np. anoreksja), patologicznym brakiem przyswajalności pokarmu.
Okolicznościami podnoszącymi ryzyko sepsy
Okolicznościami podnoszącymi ryzyko sepsy są uprzednie poważne zabiegi operacyjne, wstrząs ustrojowy, ciężkie oparzenia i urazy, uprzednie przewlekłe leczenie sterydami, wspomnianymi lekami zapobiegającymi odrzuceniu przeszczepu (immunosupresyjnymi), współistniejące choroby przewlekłe uszkadzające ważne narządy. Wiele osób, których śmierć przypisuje się komplikacjom związanym z zabiegiem operacyjnym, ciężkim urazem lub chorobami nowotworowymi - umiera faktycznie wskutek sepsy. Warto wiedzieć, że ta choroba może wystąpić u osób w każdym wieku, zarówno zdrowych jak i cierpiących wcześniej na inne choroby. Chociaż wiek ma spore znaczenie w ocenie ryzyka sepsy, gdyż szczególnie zagrożone są niemowlęta, wcześniaki i osoby starsze o obniżonej odporności.
Problem społeczny sepsy
Obecnie zachorowania na ciężką sepsę zaczynają narastać. Przyczyn wzrostu przypadków ciężkiej sepsy jest kilka. Najważniejsze z nich to:
- narastająca oporności na antybiotyki
- obniżanie się ustrojowej odporności wskutek wadliwego stylu życia i odżywiania
- wzrost tzw. grup ryzyka o obniżonej odporności na infekcje, głównie z powodu starzenia się społeczeństwa,
- coraz częstsze leczenie chirurgiczne narażające na infekcje szpitalne odporne na antybiotyki
Groźna epidemiologia
Mówi się, że ciężka sepsa, często nie ujmowana w statystyki szpitalne zabija obecnie więcej chorych niż udar mózgu, rak płuc oraz rak piersi razem wzięte. W Unii Europejskiej z powodu ciężkiej sepsy umiera corocznie ok. 146 tys. chorych. W USA rocznie wykrywa się ok. 750 tys. przypadków ciężkiej sepsy, zaś w ostatnich 20 latach liczba osób leczonych z powodu sepsy podwoiła się. Chociaż Polska nie dysponuje obecnie zestawieniem zachorowalności i śmiertelności z powodu sepsy – to niewątpliwie częstość występowania choroby wyraźnie narasta. Szczególny wkład w zakażenia sepsą mają wspomniane meningokoki, w tym szczepy atakujące również dorosłych. Mikroby z tzw grupy C powodują śmierć u 10% chorych, zaś u dalszych 20% wywołują trwałe uszkodzenia neurologiczne takie, jak niedosłyszenie, uszkodzenia mózgu, ataki epileptyczne lub utrata kończyn. Szczęśliwie dysponujemy szczepionką przeciwko meningokokom typu C.
Istnieje szczepionka przeciw meningokokom
Szczepionka ta szczególnie zalecana jest niemowlętom w wieku od 2 do 12 miesięcy i stosuje się u nich 3 dawki szczepionki. Polecana jest również starszym dzieciom i osobom dorosłym, zwłaszcza w podeszłym wieku. Wówczas wystarcza zaszczepienie pojedynczą dawką. Przykładowo - szczepionka NeisVac-C należąca do grupy tzw. koniugowanych szczepionek nowej generacji charakteryzuje się udowodnionym bezpieczeństwem stosowania i wysoką skutecznością. Przewaga szczepionki koniugowanej nad tradycyjnymi prostymi szczepionkami polisacharydowymi polega na zdolności nowej szczepionki do wzbudzania tzw. pamięci immunologicznej, co zapewnia długotrwałą ochronę, nawet u niemowląt i małych dzieci. Udokumentowano, że stosowanie szczepionki koniugowanej znacznie obniża śmiertelność i zachorowalność na zakażenia wywołane przez meningokoki z grupy C. Niestety dotychczas nie jest dostępna szczepionka chroniąca przed zakażeniami wywoływanymi przez meningokoki z grupy B, jak też na wiele innych zakażeń inicjujących sepsę.
zrodlo: http://www.grabieniec.pl/pokaz_artykul. ... ykulu=1047
http://www.wsse.gorzow.pl/?mod=news&act ... 11&nID=835
Milej lektury
