Beauty w Polsce

Switch to desktop Register Login

Psychologia

Marzeniem wszystko się zaczyna

Zdrowie

Zdrowie - Zdrowie
Powszechnie uważa się, że marzyciel to ktoś, kto nie docenia walorów rzeczywistości, w jakiej żyje, i ucieka od codziennych obowiązków. Istnieje także przekonanie, że marzenia są stratą czasu i mają zły wpływ na przystosowanie się do życia.

Z badań psychologicznych wynika, że marzenia na jawie towarzyszą człowiekowi przez całe życie i pełnią w nim znaczące role. Ich szczytowy rozwój przypada na lata młodzieńcze, ale marzą także dzieci, dorośli i ludzie starzy. Marzenia na jawie wywodzą się ze znanych dobrze wszystkim rodzicom zabaw dzieci w udawanie i naśladowanie. Źródłem dziecięcych fantazji jest zarówno to, co dostrzegają na co dzień wokół siebie, w tym szczególnie zachowania dorosłych, jak i słuchanie bajek, a przede wszystkim kontakt z wszechobecnymi środkami masowego przekazu. Za pośrednictwem telewizji dzieci od najwcześniejszych lat obcują ze światem fantazji i istotami niezwykłymi, obdarzonymi nadprzyrodzonymi siłami. I ten właśnie świat jest najczęściej obecny w świecie dziecięcych marzeń i wyobraźni. Małe dzieci utożsamiają się często z bohaterami fantastycznymi, naśladując ich zachowania. Takie zabawy wyobrażeniowe budzą niepokój rodziców. Z badań psychologów wynika, że jest on nieuzasadniony, gdyż zabawy te są czymś zupełnie naturalnym. Co więcej, ten dziecięcy świat pozorów rozwija zdolność do odróżniania przez dziecko tego, co dzieje się aktualnie, od tego co miało miejsce w przeszłości i co może dotyczyć wyobrażonej przyszłości. Wykazano ponadto, że osoby przejawiające większe zdolności do fantazjowania w okresie dzieciństwa, są jednostkami bardziej twórczymi w dorosłym życiu.
Z wiekiem, zwłaszcza gdy dzieci podejmują naukę szkolną, zmienia się treść ich marzeń. Z badań amerykańskich wynika, że marzenia dzieci w pierwszych latach nauki szkolnej są ściśle związane z ich społecznym przystosowaniem. I tak, dzieci dobrze przystosowane są w swoich marzeniach centralnym obiektem, będącym przedmiotem uwielbienia i podziwu innych ludzi. Dziewczynki widzą siebie w roli miss piękności, znanych gwiazd filmowych, piosenkarek, a chłopcy – wynalazców i gwiazd sportu. Z kolei u dzieci źle przystosowanych, lękliwych dominują marzenia o bohaterze cierpiącym i rzekomym kalectwie. Dzieci takie widzą siebie w roli męczenników, krzywdzonych przez nauczycieli, rodziców i kolegów. Częstym tematem ich marzeń jest przyjmowanie roli dziecka przybranego lub sieroty. O rzekomym kalectwie marzą najczęściej dzieci, które w realnym życiu mają problemy wynikające ze słabej sprawności fizycznej, co, jak wiadomo, jest przyczyną częstych kpin ze strony rówieśników. Jak pokazują wyniki badań, marzenia o takich treściach zawierają jednak często pozytywną komponentę – ich bohaterowie przechodzą metamorfozę i na przykład z prześladowców dziecka stają się jego przyjaciółmi, starając się zadośćuczynić jego cierpieniu, a ono samo z niedorajdy zmienia się w tryskającego zdrowiem i tężyzną fizyczną bohatera. Z przeprowadzonych w latach dziewięćdziesiątych badań pod kierunkiem polskiej autorki – Bronisławy Dyma-ry – wynika, że u dzieci w młodszym wieku szkolnym obok marzeń o dobrobycie i bogactwie – na przykład posiadaniu wspaniałych klocków lego, gier komputerowych, modnych ubrań – występują także marzenia o pięknie, miłości i lepszym świecie – na przykład dzieci marzą o tym, żeby nie było wojen i głodu, a ludzie bardziej się kochali, marzą o podróżowaniu i poznawaniu pięknych miejsc, a także o wynalezieniu leku na nieuleczalne choroby.

W badaniach psychologicznych najwięcej uwagi poświęcono marzeniom wieku młodzieńczego. Nic w tym dziwnego, bowiem ten okres w życiu każdego człowieka charakteryzuje się największym zainteresowaniem własnym życiem wewnętrznym, a marzenia na jawie zajmują w nim miejsce szczególne. Wyraźnie zmienia się w tym okresie forma wyrażania marzeń – podczas gdy małe dzieci robią to głównie w zabawach fikcyjnych, a starsze głośno mówią, o czym marzą – to marzenia w latach młodzieńczych przejawiają się na zewnątrz zwykle tak, że nastolatek tkwi nieruchomo zapatrzony w przestrzeń i oddaje się kontemplacji. O tym, co jest treścią marzeń w okresie dorastania, badacze dowiadują się za pośrednictwem anonimowych ankiet, a wprost nieocenionym źródłem informacji na ten temat są pamiętniki młodzieży. Pomimo że większość młodzieńczych marzeń na jawie ma charakter czysto fantastyczny i zawiera niewiele elementów, które kiedykolwiek mogłyby się spełnić, to nie ulega wątpliwości, że marzenia te są przymiarką do przyszłych ról i zadań, jakie stoją przed dorastającym człowiekiem. Stąd w marzeniach tych obecny jest zarówno sam marzyciel, jak i osoby, które widzi on w swoim dorosłym życiu (idealny partner, dzieci, pracodawca). Sporo miejsca w marzeniach dorastających zajmują problemy egzystencjalne. Marzą oni o idealnym świecie – bez wojen, głodu i przemocy – a swoje miejsce w tym świecie widzą jako kogoś, kto bezinteresownie niesie pomoc chorym i prześladowanym. Obok takich treści, w marzeniach młodzieży obecne są też marzenia o dobrobycie i bogactwie, które nie odnoszą się już do posiadania drogich zabawek i modnych strojów, ale – wspaniałych domów, samochodów i pozycji zawodowej.

Szczególne miejsce w życiu młodzieży zajmują marzenia o treści erotycznej. Im też, w badaniach psychologicznych, poświęcono najwięcej uwagi. Znany amerykański badacz marzeń na jawie Jerome Singer twierdzi, że marzenia te bardzo często towarzyszą onanizowaniu się, a ich treść jest podstawą przyszłych wyborów i decyzji dotyczących sfery życia seksualnego. Z badań wynika, że treścią takich marzeń jest między innymi myślenie raczej o anonimowym niż konkretnym partnerze, wyobrażanie sobie praktyk i zachowań seksualnych zarówno o charakterze normalnym, jak i dewiacyjnym, a także marzenia o rozbudowanych romantycznych wątkach fabularnych, w których seks i erotyka są na drugim planie. Na podstawie badań stwierdzono, że fantazje erotyczne oraz nawyki seksualne występujące w życiu dorosłych, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, mają swoje źródła w marzeniach na ten temat z lat młodzieńczych.
Świat marzeń ludzi dorosłych jest o wiele bardziej zróżnicowany niż świat marzeń dzieci i młodzieży, co wiąże się przede wszystkim z większą różnorodnością ich codziennych doświadczeń. Natomiast wspólną cechą marzeń przeżywanych w latach dojrzałych jest ich silniejszy, niż kiedykolwiek, związek z rzeczywistością. Człowiek dorosły uwikłany w sytuacje, za które ponosi odpowiedzialność i od których zależy los nie tylko jego, ale i jego najbliższych, w mniejszym stopniu oddaje się marzeniom oderwanym od tej rzeczywistości. Dlatego marzenia o awansie zawodowym, starannej edukacji dzieci, zachowaniu zdrowia dominują nad marzeniami o przelotnych przygodach miłosnych, nieprzemijającej urodzie, wielkich odkryciach i bohaterstwie. Z badań wynika, że najwięcej marzeń oderwanych od rzeczywistości, w życiu ludzi dorosłych, dotyczy sfery erotycznej.

Czy marzą także ludzie starzy? Z badań wynika, że tak. Ich marzenia nie są jednak nastawione, tak jak bywa to we wcześniejszych okresach życia, na przyszłość, ale skierowane są przede wszystkim na to, co przeminęło. Wspomniany badacz amerykański Singer uważa, że dzieje się tak po pierwsze dlatego, że ludzie starzy na ogół nie są zainteresowani rozmyślaniem o przyszłości, która często kojarzy się wyłącznie z nieuchronnym końcem. Po drugie, w miarę upływu czasu ich codzienne czynności upodabniają się do siebie na tyle, że przestają angażować myślenie o nich starego człowieka. Nato-miast cofanie się do zachowanych wspomnień z lat dzieciństwa i młodości jest o wiele bardziej interesujące i zajmujące.
Jaką rolę w życiu człowieka pełnią marzenia na jawie? W świetle dzisiejszej wiedzy brak jest jednoznacznej odpowiedzi na ten temat. Generalnie poglądy koncentrują się wokół pokazywania zarówno pozytywnej, jak i negatywnej roli marzeń na jawie. Przyjrzyjmy się najpierw korzyściom. Marzenia w każdym wieku sprawiają marzycielowi przyjemność, stanowią siłę motywującą do podejmowania różnych zadań, a także działań o charakterze twórczym. Dla dzieci są miejscem przeżywania wspaniałych przygód, rozwijania wyobraźni, ćwiczenia pamięci. W wieku młodzieńczym stanowią często miejsce wypróbowywania ról społecznych, jakie marzyciel spodziewa się podejmować w życiu dorosłym oraz są miejscem, gdzie można rozważać alternatywne sposoby radzenia sobie w różnych sytuacjach. W życiu dorosłym marzenia mogą być źródłem nowych pomysłów na rozwiązywanie codziennych problemów – na przykład marzenia o wspaniałym urlopie mogą doprowadzić do wymyślenia oryginalnego sposobu na jego spędzenie. Ludzie starzy dzięki marzeniom o przeszłości mogą oderwać się od zgłębiania przyszłości, kojarzącej się z nieuchronną śmiercią.

A jakie są zagrożenia ze strony marzeń na jawie? Najczęściej podkreśla się fakt, że marzenia na jawie mogą stanowić formę ucieczki od rzeczywistych problemów, z którymi jednostka sobie nie radzi. Dzieje się tak wtedy, gdy marzenia nie wyzwalają żadnych działań, lecz są jedynym miejscem, w którym jednostka czuje się bezpiecznie. Ten świat z marzeń, bardzo często odległy od rzeczywistego i znacznie od niego ciekawszy i lepszy, zachęca do chowania się w nim przed szarym życiem codziennym. Taką postać marzeń traktuje się jako szkodliwą, hamującą rozwój człowieka, a niejednokrotnie prowadzącą do procesów psychopatologicznych. Badania psychologiczne pokazują jednak, że marzenia na jawie przynoszą więcej pożytku niż szkody – a zatem czas najwyższy obalić mit, że marzyciel to człowiek źle przystosowany do życia.

Barbara Szmigielska

zrodlo: charaktery.com.pl

© Beauty w Polsce 2005 - 2017 . Powered by Grafic Art

Top Desktop version